یکی از ایرادات عمده دانش آموزان در اینکه نمی دانند چگونه درس بخوانند، در عدم شناخت از خود است. دانش آموزان یا خود را خیلی قوی و یا خود را خیلی ضعیف در نظر می گیرند و از تجربه دبیران و یا مشاوران خود کمک نمی گیرند و بیشتر تمایل دارند حرف خودشان را اجرا کنند. دانش آموز چون شناختی از خودش ندارد برنامه ای درسی که می ریزند بر پایه تخیلات و حالت ایده آل است. به مثال زیر توجه کنید:

ساعت 3:30 به منزل می رسم از ساعت 3:40 تا 5:40 درس و بعد 10 دقیقه استراحت دوباره از ساعت 5:50 تا 7:50 درس، 10 دقیقه استراحت و دوباره از 8 تا 10 درس و 15 دقیقه برای شام و دوباره درس از ساعت 10:15 تا 12، در این برنامه زمان مطالعه 2 ساعت گذاشته شده است. در حالیکه مطالعات علمی نشان داده است که ساعت مطالعه مفید بین 60 تا 90 دقیقه است. مورد بعدی استراحت است. دانش آموز بعد از مدرسه باید یک استراحت 30 تا 45 دقیقه ای داشته باشد که می تواند خواب کوتاه یا بصورت دراز کشیده بر روی تخت، کتابی یا مجله ای مورد مطالعه قرار گیرد، سپس درس را شروع کند. کدام درس؟ درسی که همان روز در مدرسه مورد تدریس واقع شده است. به عبارت دیگر درس همان روز را همان روز بخوانید، نگذارید درس ها جمع شود. خوب، از چی بخونیم؟ ابتدا مباحثی که درس داده شده است را از روی کتاب درسی مطالعه کنیم همراه با جزوه دبیر، سپس نمونه تست و یا تمرین تشریحی آن را حل کنیم. مشاهده می کنید که این امر احتیاج به زمان 2 ساعته ندارد. حال پس از این زمان، به مدت 10 تا 15 دقیقه استراحت کنید، دقت شود سعی کنید در این زمان استراحت، تلویزیون نگاه نکنید. یکی از استراحت های اشتباه دانش آموزان تماشا کردن تلویزیون است. در این حالت در ظاهر مغز استراحت می کند ولی در باطن در حال پردازش اطلاعات گرفته شده از چشم است، ما باید به مغز استراحت بدهیم نه به جسم کالبدی خودمان پس چکار کنیم؟ می توان راه های زیر را انتخاب کرد:

1- دست و صورت خود را بشوئیم

2- روی زمین یا مبل یا تخت دراز بکشیم

3- یک موسیقی خوب گوش دهیم

 4- در خانه به والدین خود کمک کنیم

5- ...،

بعد از این استراحت دوباره شروع کنیم به درس خواندن 60 تا 90 دقیقه ای. در مورد تلویزیون سعی کنید در طول هفته یک برنامه سریالی و اگر اهل ورزش هستید یک برنامه ورزشی را انتخاب کنید.اگر قادر به کنترل خود در تماشای تلویزیون نمی باشید از والدین کمک بگیرید که شما را کنترل کنند. خوب روزی چند ساعت با این فرم مطالعه کنیم! برای دانش آموزان عادی 3 تا 4 ساعت برای پیش دانشگاهی ها 4 تا 6 ساعت و برای فارغ التحصیلان 8 تا 9 ساعت باید به این حالت مطالعه شود. در ضمن تغذیه را نیز نباید فراموش کنیم. متأسفانه بیشتر بچه ها اهل صبحانه نمی باشند و بجای صبحانه از پفک و چیپس و فست فود استفاده می کنند در حالیکه صبحانه کامل (نان و پنیر و کره و عسل و چای شیرین و شیر) موجب قند رسانی به مغز و تمرکز زیاد ذهن در ساعات اولیه صبح می شود.

سعی کنید از مواد غذایی بی انرژی مانند نان باگت، سوسیس، کالباس، پیتزا، همبرگر، چیپس، پفک، نوشابه تا جایی که می توانید دوری کنید اگر برای شما این امر سخت است، میزان آنرا بتدریج کم کنید. برای آنکه تمرکز بهتری پیدا کنید سعی کنید از غذای گیاهی و گوشتی مفید بهره ببرید مانند قورمه سبزی، بورانی، سالاد فصل، خورشت کرفس، ماهی، تن ماهی به عبارت بهتر، صبحانه کامل، ناهار نسبتاً کامل ولی شام باید ساده باشد. در مورد خواب شب سعی کنید که شب زنده داری نکنید باید حدود 11:30 تا 12 شب حتماً بخوابید، بدن به خواب بسیار احتیاج دارد. در صورت بی خوابی سعی کنید با مطالعه کتب دروس عمومی بخوابید که هم به بی خوابی شما کمک کند و هم به درس های مدرسه.

 

حال می پردازیـم به 20 راز مــــهم در خصوص مطالعه کــردن :


1- سعی کنید آنچه را که می خوانید در ذهن خود تجسم کنید زیرا تجسم، سنگ بنای حافظه است.

2- توجه داشته باشید که هرکس نمره ی بیشتری می گیرد، باهوش نیست بلکه از وقت و نیروی خود استفاده ی خوبی می کند و شیوه ی صحیح مطالعه را می داند.

3- اساس خواندن فعال، طرح سوال است. خواننده ی فعال در حین خواندن، دائماً سوال طرح می کند.

4- اگر میخی بیشتر در چوب فرو رود دیرتر جدا می شود. اگر مطالب به خوبی فهمیده و به درستی در حافظه ی بلند مدت ثبت شوند دیرتر فراموش می شوند.

5- وقتی می خواهید کتابی را بخوانید آن را به بخش های کوچک تقسیم و زمان خواندن آنها را مشخص کنید، زیرا هرچه مطالب به بخش های کوچک تر تقسیم شوند یادگیری آنها راحت تر خواهد بود.

6- درس خواندن موثر، خط کشیدن زیر سطرهای کتاب نیست. مطالعه ی فعال شامل خواندن، نوشتن، تکرار و مرور است.

7- 60 تا 90 دقیقه مطالعه و 5 تا 10 دقیقه استراحت را همیشه به خاطر بسپارید.

8- بعد از گذشت 24 ساعت از مطالعه، حدود 80 درصد از مطالب فراموش می شوند با مرور صحیح از این فراموشی جلوگیری کنید.

9- از نشستن به حالت لمیده پرهیز کنید، درست نشستن، درست نفس کشیدن و تابیدن نور از منبع مات، از لزومات یادگیری هنگام مطالعه است.

10- نکته های مهم درسی و کلاسی را به صورت کلیدی بنویسید.

11- نکته های کلیدی، کلماتی هستند که بیشترین معنی را در بر می گیرند.

12- جواب های زیبا، همیشه به دنبال سوال های زیبا می آیند. (اهمیت طرح سوال قبل از خواندن)

13- سعی کنید تا حد امکان در یک مکان مطالعه کنید. از مطالعه در پارک ها و مکان های شلوغ خودداری کنید.

14- قبل از شروع مطالعه و بعد از پایان مطالعه، کمی استراحت کنید.

15- با علاقه و اشتیاق و برای رسیدن به هدف درس بخوانید نه از روی اجبار

16- سعی کنید هنگام شب و قبل از خوابیدن، آنچه را که در مدت روز خوانده اید یکبار دیگر مرور کنید.

17- موضوع های مشابه (مانند زبان عربی و زبان انگلیسی) را پشت سرهم مطالعه نکنید و بین آنها فاصله بیندازید.

18- بعضی از دانش آموزان هنگام مطالعه، سرشان را پائین انداخته و از صفحه ی اول شروع به خواندن می کنند که این روش نادرست است.

19- خواب، به بهبود حافظه ی بلند مدت کمک می کند بنابراین هنگام امتحان، مدت زمان خواب خود را خیلی کم نکنید و به اندازه ی کافی (6 تا 8 ساعت) بخوابید.

20- مطالب را حفظ نکنید چون به زودی فراموش می شوند سعی کنید مفهوم آنها را بفهمید زیرا زمانی اطلاعات به خوبی در حافظه ی بلند مدت جای می گیرند که کاملاً فهمیده شوند.